Tekerlemeler çocukların düşünce gücünü geliştiriyor
Cumhuriyet Üniversitesi (CÜ) Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi ve Pedagog Doç. Dr. Tuncay Dilci, teknolojik aletlerle çok fazla vakit geçiren çocuklarda aceleci ve sabırsız tavır geliştiğine dikkati çekti.
Bu durumun çocuğun kitap okuma alışkanlığı ve okuduğunu anlama yeteneğini olumsuz etkilediğine işaret eden Dilci, bu çocukların hemen kitabın veya paragrafın sonuna gelmek istediğini belirtti. Dilci, çocukların okuma hızını artırmak için birtakım teknikler uygulandığına değinerek, "Bu noktada hızlı okuma teknikleri akla geliyor. Ancak hızlı okuma tekniğiyle okuma gerçekleştiren çocukta, dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye doğru bir eğilim başlıyor. Yani çocuk her türlü konuda sabırsızlık gösterebiliyor" şeklinde konuştu.
Önceden ilkokullarda okuma hızıyla ve dakikada kaç kelime okunduğuyla ilgili yarışma yaptırıldığını anımsatan Dilci, "Bu yarışmalar sakıncalı çünkü çocuğun okuma hızıyla anlama hızı paralel olamıyor. Çocuk çok hızlı okumaya çalıştığı zaman anlamaya uğraşmıyor, kelimeleri, kavramları yutuyor ayrıca okuma yarışları çocuklarda kaygı oluşturduğu için dikkat eksikliği görülüyor. Bu nedenle önemli olan hızlı okumak değil, okuduğunu anlayabilmek" ifadelerini kullandı.
Dilci, çocuk normal okusa bile öncelikle çocuğun anlama becerisine bakılması gerektiğini vurgulayarak, "Amaç hızlı okumak değil, anlama becerisini ölçmek olmalı. Okuduğunun yüzde 50'sini anlayamayan çocukta sorun var demektir" dedi.
"Tekerlemeler çocuk beynini geliştiriyor"
Aileler ve öğretmenler tarafından çocuğun sözcük hazinesini geliştirmeye yönelik etkinliklerin planlanması gerektiğini dile getiren Doç. Dr. Dilci, şunları kaydetti' "Bunlar içerisinde bizim kültürümüzde yer alan ve son derece etkili olan, sözcük hafızamızı ve ifade becerilerimizi güçlendiren tekerleme etkinlikleri yer almalı. Aileler tekerlemeleri araştırmalı, öğrenmeli ve gün içerisinde çocuklarıyla tekerleme etkinliği yapmalı. Böylece çocuklarının düşünce gücü, dil ve beyin koordinasyonu gelişir. Çocuğunun söz varlığını ve anlama kabiliyetini geliştirmek için tekerlemeler üzerinden gitmek önemli çünkü tekerlemeler çocukta yeni öğrenme alanları oluşturarak, beyni geliştirir, hafızayı güçlendirir ve unutkanlığı önler. Sık sık tekerleme söyleyen çocuk, etkin, düzgün, anlamlı ve estetik konuşmalar yapar. Yani tekerlemeler çocuğa beyin egzersizi yaptırır, çocuğun hem okumayı öğrenmesi hem de okuduğunu anlaması kolaylaşır. Bu yüzden çocuğu ifade ve anlama güçlüğü yaşayan ailelere tekerlemelerden yararlanmasını öneriyoruz."
En önemli yaş aralığı
Dilci, tekerlemedeki sözcükleri doğru ifade etmeye uğraşan ve sonunda doğru söyleyen çocuğun öz güvenin artacağını ve kendini daha rahat ifade edeceğini belirterek, "Tekerleme alıştırmalarıyla çocuğun hem anlama hızı gelişecek hem de düşünce etkinliklerinde daha başarılı olacak. Bundan dolayı okuma çalışmalarında öğretmenler ve veliler kesinlikle dakikaya, süreye dayalı okuma yaptırmaktan kaçınmalı" diye konuştu.
Dil öğretiminde en önemli yaş aralığının 4-6 olduğuna dikkati çeken Dilci, "4-6 yaş aralığında tekerleme etkinliğinden yoğun olarak yararlanılmalı. 6 yaşını geçtiği halde rahat konuşmayan, öğrenme bozukluğu yaşayan, ifade güçlüğü çeken çocuklara sıkça tekerleme etkinliği yaptırılmalı. Anne, baba ve kardeşler günlük yarım saat ya da bir saat çocukla tekerleme etkinliği yapmalı. Bunu da çocukları eğlendirerek yaptırmalı çünkü eğlenerek öğrenmek kalıcılığı sağlar" dedi.